بررسی تمثیل در اشعار پروین اعتصامی و بهار

چکیده پروین اعتصامی و ملک الشعرا بهار دو تن از پیشروان ادب معاصر هستند که شناخت اشعار تمثیلی آنها می تواند گام موثری در شناخت تمثیل در اشعار معاصر ایران باشد. موضوع این رساله با توجه به علاقه شخصی اینجانب و ضرورت شناخت تمثیل در آثار این دو شاعر و با مشورت استاد محترم راهنما انتخاب شد. ابتدا به منابع و کتاب ها در رابطه با موضوع مراجعه نمودم و پس از آشنایی کامل با مفهوم تمثیل و عناصر داستانی در شعر ، برای کمتر شدن حجم پایان نامه و شناخت بیشتر ، از میان اشعار تمثیلی پروین و بهار ، تمثیلات برجسته انتخاب شد . اشعار تمثیلی در این رساله از دو دیدگاه مورد بررسی قرار گرفته است ، در مرحله ی اول : این اشعار تمثیلی به دقت مطالعه شد و از دیدگاه مضمون طبقه بندی گردید و مختصر شرحی برای هر کدام از تمثیل ها ارائه شده است ، در دیدگاه دوم : به ساختار داستانی تمثیلات پرداخته شده و عناصر داستانی برخی تمثیلات به صورت اختصار بیان شده است . سپس در مرحله ی بعد ، مضمون های مشترک و متفاوت هر دو شاعر مورد بررسی قرار گرفته است. فصل اول در باب کلیات موضوع ، طرح مسئله ، هدف ها و روش پژوهش است. فصل دوم دارای شش گفتار می باشد ؛ گفتار اول : در باب تعاریف و نظریه های ادبی در مورد تمثیل (از 20 منبع) ، گفتار دوم : شامل مختصر تعاریفی از عناصر داستانی ، گفتار سوم : دوره ی مشروطه و بیان سبک شعر مشروطیت که دوره ی شاعران مورد بحث ماست ، گفتار چهارم : شامل درآمدی مختصر از زندگی و دیدگاه «بهار» و گفتار پنجم : شامل زندگی و دیدگاه «پروین اعتصامی» است و در گفتار ششم : پیشینه ی تحقیق بیان شده است. فصل سوم : شامل روش شناسی تحقیق است. در فصل چهارم : تحلیل مضامین مشترک و متفاوت دیوان «ملک الشعرا بهار» و «پروین اعتصامی» و همچنین ساختار برخی از حکایت های تمثیلی دو شاعر از منظر عناصر داستانی مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی ها دریافتیم که کاربرد تمثیل در دیوان پروین اعتصامی با وجود حجم کمتر دیوان نسبت به اشعار بهار ، بیشتر و غنی تر است. دریافتم که عناصر داستانی در اشعار تمثیلی به چه صورت به کار می رود و مضامین مشترک تمثیلی در اشعار این دو شاعر یافت می شود و موارد افتراق نیز وجود دارد که در فصل پنجم بدان پرداخته شده است.